Văn hóa ứng xử và tiến bộ xã hội

09:28 CH @ Thứ Năm - 25 Tháng Năm, 2006

Thời gian gần đây dư luận nước ta xôn xao nhiều về các yếu kém của ngành giáo dục trong việc đào tạo nguồn nhân lực cho nền kinh tế. Trước hết là hệ thống trong dạy nghề quá yếu không có mấy người đi học và không có trưởng tốt đáp ứng yêu cầu công nghệ hiện đại. Thậm chí những ngành đơn giản như may công nghiệp cũng thiếu thợ lành nghề khiến cho khi có nhiều việc làm thì các xí nghiệp giành giật thợ của nhau. Trong khi đó học sinh phổ thông ra trường chen chúc nhau qua cảnh cửa hẹp của các trường Đại học. Ấy vậy mà số sinh viên tốt nghiệp không kiếm được việc làm lại rất đông.Các trường Đại học bị kêu ca là chất lượng kém mọi bề, nạn mua bán bằng cấp tràn lan. Dân chúng than vãn lo việc học cho con em quả tốn kém, nạn học thêm đè nặng lên các em nhỏ khiến cho sự phát triển của chúng bị thương tổn cả sức khỏe, thể xác lẫn tinh thần. Dư luận tới tấp đưa ra các kiến nghị giải pháp. Cuộc khủng hoảng giáo dục (xin phép tạm dùng chữ này) biểu hiện ra như là thiếu một trật tự bình thường,.nhìn sang các nước khác thấy họ cũng có nhiều lo nghĩ nhưng việc ho lo thiếu nhân tài dường như quá sang trọng so với mong muốn trật tự của chúng ta.

Tuy nhiên, theo hiểu biết của tôi thì tình hình khó khăn trong nền giáo dục của ta có nhiều mặt mang tính chất văn hóa xã hội rõ rệt và một mình Bộ Giáo dục và Đào tạo không đủ khả năng thay đổi tình hình. Chẳng hạn như tình hình chen chúc nhau vào Đại học và sự tiêu điều của hệ thống trường dạy nghề có nhiều khía cạnh thuộc phạm trù này. Đặc trưng của kinh tế xã hội hiện đại là các hoạt động đadạng của con người được nâng cao lên mức chuyên nghiệp,đòi hỏi mỗi con người phải có tính chuyên nghiệp cao. Muốn khuyến khích con người nâng cao trình độ nghề nghiệp thì xã hội phải tônvinh ưu đãi người tài trong một ngành nghề cần thiết cho an sinh xã hội thể hiện không phải chỉ bằng tiền lương cao mà cả bằng sự tôn vinh tinh thần. Chúng ta thường nhắc tới câu tục ngữ nhất nghệ tinh, nhất thânvinh, nhưng chuyện này hình như chưa thật sự có được trong thực tiễn xã hộinước ta ở bất cứ thời nào. Người Việt Nam ngày nay vẫn như thời xưa,quan niệm sự thành đạt là được ra làmquan ở chức vụ cao mà theo truyền thống cũng như thực tê hiện nay, chỉ có thể đạt được nếu có bằng cấp nhất định. Các nghề nghiệp khác đều không được công chúng coi trọng như một nghề nghiệp, kể cả những nghề "sang trọng" (?!) như nhà văn, nhà giáo, nhà nghiên cứu khoa học, nhà báo...Ngay cả khi xã hội muốn tôn vinh một người vì cống hiến nghề nghiệp nào đó thì theo tập quán mọi người thường chờ đợi người đó được ban cho một chức vị xứng đáng trong công việc quản lý. Nghề "thầy" đã vậy, nghề thợ còn bị xem thường nhiều hơn. Xưa nay xã hội ta đều không mấy ai thích đi làm thợ. Những năm gần đây công nghiệp có phát triển nên mới có nhu cầu thợ giỏi. Mặc dù việc thiếu thợ giỏi phần nào có làm cho những người này có thể được trả lương cao hơn đôi chút, nhưng nói chung thân phận xã hội của họ không được cải thiện bao nhiêu. Người ta có thể viết báo bảo vệ quyền lợi của người thợ, nhưng cho con cái đi làmthợ thì hình như không ai muốn. Thực ra tâm lý xã hội coi trọng một số nghề này hơn một số nghề kia là chuyện xã hội đông tây nào cũng có, bản thân sự thiên lệch không nhất thiết là tiêu cực khi nó mang ý nghĩa đáp ứng nhu cầu đích thực của xã hội và thể hiện ra như sự lựa chọn tự do của một số đông người theo sở thích. Nhưng khi sự thiên lệch nghề nghiệp đơn thuần là một tập quán và lại biểu hiện ra như một giá trị tối thượng chung cho toàn thể mọi ngườitheo đuổi, thì nó đi ngược lại yêu cầu phát triển của xã hội hiện đại. Một vấn đề nữa là trong mọi hoạt động chuyên môn, bằng cấp và địa vị là cái mọi người theo đuổi, nhưng lại không phải bằng con đường nâng cao trình độ chuyên môn hay thành tựu kiệt tác sáng tạo. Có mục tiêu lẫn phương tiện đều không phù hợp vớitiến bộ và phát triển. Ít ai trong xã hội lựa chọn nghề nghiệp dựa theo thiên hướng của bản thân mình, mong muốn được làm công việc theo sở thách để phát triển khả năng riêng của mình. Các thanh niên ta thường khó trả lời được về sở thích nghề nghiệp vì hình như đó là chuyện ít ai nghĩ tới. Cái họ mong muốn là một địa vị xã hội nào đó, mà để đạt được điều đó họ sẵn sàng làm một công việc ở hệ thống trường dạy nghề, sự không có khả năng hay thậm chí không thích thú. Đôi khi sự vật lộn khổ sở với một nghề nghiệp không phù hợp còn được khen là biểu hiện củaý chí mạnh mẽ. Trên thực tế trình độ nghề nghiệp là cái ít cần thiết nhất cho sự thăng tiến. Điều quyết định chủ yếu cho sự thăng tiến của một người là quan hệ của anh ta với thủ trưởng ra sao. Tôi có được đọc thấy trên báo nhận xét hài hước chua chát về tình cảnh một người ở nhà vợ không yêu nhưng cần anh ta, còn ở nơi làm việc thì thủ trưởng không cần nhưng lại yêu anh ta. Lòng yêu ghét của con người là thứ bị ảnh hưởng bởi vô số yếu tố khác nhau nhưng thường ít khi theo lý lẽ. Khổng Tử cũng bảo chưa thấy ai yêu đức bằng yêu sắc đẹp. Cho nênđểduy trì lòng yêu thương của thủ trưởng mà thói nịnh bợ xu phụ trở nên phổ biến. Do muốn đề bạt cấp dưới theo sự ưu ái riêng, nên người ta mới chấp nhận bằng cấp thật kiến thức giả, nạn mua bán bằng cấp cũng do đó mà phát triển (ở các cộng đồng tôn trọng lý tính trong ứng xử thì chuyện như thế ít gặp hơn các thủ trưởng muốn thăng tiến buộc phải dùng người tài, dử trong lòng có không ưa đi nữa,để cho đơn vị của mình có thành tích và nhờ đó mà được lên chức). Tình trạng này khiến cho ở nước ta những người yêu thích nghề nghiệp ngày một hiếm hoi. Nêu có gặp một người như thế cũng chẳng ai tin anh ta qủa thực là như vậy còn nếu tin rồi thì lại xem anh ta là không bình thường.

Các giá trị văn hóa mà dư luận xã hội tác động lên các thành viên của nó thông qua tập quán ưng xuất như vậy, thì những khó khăn của hệ thống trường dạy nghề, sự căng thẳng của các kỳ thi Đại học và nạn mua bán bằng cấp là điều dễ hiểu. Hơn thế nữa, nó còn tạo ra nhiều hiệu quả tiêu cực khác trong đời sống xã hội. Chẳng hạn như những người có năng khiếu về một nghề nghiệp nào đó cũng không muốn phát triển nó đề thành nghề nghiệp một đời, nếu nghề nghiệp đó cũng không muốn phát triển nó để thành nghề nghiệp một đời, nếu nghề nghiệp đókhông cho họ triển vọng xứngđáng. Chuyện này trong ngành thể thao biểu hiện ra rõ rệt nhất đôi khi xuất hiện các trẻ em có năng khiếu thể thao đặc biệt thì các phụ huynh thường rất do dự khuyến khích con mình đi theo nghềnghiệp đó. Một mầm non nhảy cao đầy triển vọng và một kỳ thủ nhỏ tuổi nhiều hứa hẹncũng chỉ được một ông chủ doanh nghiệp quá yêu mến nhân tài thể thao quan tâm giúp đỡ như một hành độngcao quý đơn lẻ và khác thường. Ngành y tế nhiều Bác sĩ kém nhưng rất thiếu y tá giỏi. Mọi người vẫn nhìn y tá như người làm công việc ai làm cũng được và bản thân các y tá cũng phần nhiều làm công việc này vì hoàn cảnh bắt buộc hơn là tự nguyện chọn lựa do yêu nghề. Ngay cả các trường Đại học và các Viện nghiên cứunơi có nhiều người được đào tạo ở nước ngoài và có điều kiện giao lưu hợp tác nhiều hơn, nhưng văn hóa ứng xử cũng chẳng khác ngoàixã hội chút nào: các thủ trưởng nắm quyền hành là người được trọng vọng nhất dù trong lòng người ta có nghĩ thế nào đi nữa. Bằng sự tôn sùng duy nhất một nghề, xã hội không cung cấp cho các thành viên của nó một môi trường đa dạng các hoạt động để cho những người có tài năng và thiên hướng khác nhau có thể phát triển hết khả năng tiềm tàng của họ. Bằng cái tập quán ứng xử thuần túy dựa trên cảm xúc yêu ghét mà không được hướng dẫn bởi lý lẽ, xã hội không khuyến khích nhân tài phát triển bởi vì nhân tài, do tính cách độc đáo của họ, thường không chịu uốn mình theo lối xu phụ. Không phải là bây giờ ở ta mỗi người không được tựdo lựa chọn nghề nghiệp. Cái chuyện phân công ngành nghề của tổ chức là chuyện đặc biệt một thời và ta đi vào quá khứ. Cũng không phải có chủ trương nào khuyến khích việc đề bạt theo cảm tình. Tôi không đề cập tới tác động của Nhà nước trong vấn đề này. Cái tôi muốn nói tới là sức ép của dư luận xã hội thể hiện qua cái nhìn của cha mẹ, bè bạn và những người xung quanh, cái khuôn mẫu nghèo nản của sự hành đạt mà mọi người tự nhào nặn cho nhau. Điều tôi muốn nói tới là tập quán ứng xử với nhau trong xã hội dựa trên sự yêu ghét theo kiểu thương nhau củ ấu cũngtròn... mà không dựa trên lý lẽ của lợi ích chung ý thức công dân của một nước cộng hòa không thể dễ dàng hìnnh thành được từ tâm lý truyền thống của cuộc sống làng xã chật hẹp. Ai cũng thích cho công việc của mình là quan trọng nhất, đó làthường tình con người. Nhưng ý thức công dân sẽ làm cho anh ta nghĩ rằng việc của người khác cũng có tâm quan trọng cho xã hội không kém. Mỗi người đều có nhiều lý do để biện minh cho cách sống mà anh ta lựa chọn, nhưng ý thức về sự bình đẳng giữa các thành viên xã hội phải khiến anh ta thấy rằng người khác cũng có những lý do biện minh cho cách sống khác với anh ta. Lòng, yêu ghét cũng là thường tình con người nhưng ý thức vì lợi ích cộng đồng phải khiến con người phân biệt được tình cảm riêng và công việc chung trong hành vi của mình. Xã hội muốn nhân tài thì ứng xử phải có tinh thần khoan dung văn hóa đối với các khác biệt của tha nhân, trong chừng mực các khác biệt đó không vi phạm tới quyên lợi chung của xã hội. Sự đa dạng của các hoạt động ngành nghề và ứng xử khoan dung văn hóa của xã hội không phải chỉ là phương tiện đơn thuần để có nhân tài, mà còn là điều kiện cần thiết cho hạnh phúc của toàn xã hội J.S.Mill một triết gia Anh thế kỷ XIX, đã nhận xét về lợi ích của sự phát triển đa dạng các tính cách con người khác nhau như sau. Khôngphải bằng cách hạ thấp xuống,bắt mọi cá tính trong bản thâncon người đều đồngloạt giống nhau, mà bằng cách nào dưỡng nó, khuyến khíchnó trong phạm vi giới hạnbởi lợiích và quyền năng của người khác, nhờ thếcon người mới trở nên một đối tượng cao quý và đẹpđẽ để chiêm ngưỡng....Tùy theo mức độ phát triển cá tính mà con người trở nên có giá trịhơn đối với bản thân,và do vậy màcó khả năng trở thành h có giátrị hơn đối với người khác.Có mộtsự đầy đủ lớn lao hơn của cuộc sống về bản thân sựtồn tại của nó, vàmột khi có cuộcsống phong phúhơn trong cácđơn vị thìsẽ có cuộcsống phong phú hơn trong khối cộngđồng bao gồm cácđơn vị ấy” (On Liberty, 1859). C.Mác nói hàm súc hơn: “Sự phát triểntự do của một người là điều kiện cho sự phát triển tự do của một người"

Văn hóa kết nối dân chúng trong một quốc gia bao gồm nhiều yếu tố: tình cảm gắn bó với cộng đồng, hệ thống giá trị tinh thần chung thể hiện trong các hoạt động tinh thần và ứng xử xã hội, một nền giáo dục duy trì và phát triển các giá trị ấy qua các thế hệ. Xã hội ta trong hơn 10 năm đổi mới đã có nhiều đổi thay trong hoạt động kinh tế đi cùng với việc mở rộng giao lưu quốc tế. Lẽ tự nhiên là các giá trị văn hóa cũ chịu tác động mạnh của đòi hỏi đổi mới để thích ứng với các biến đổi kinh tế. Nhưng không phải mọi biến đổi tự phát đều phù hợp với yêu cầu thúc đẩy tiến bộ và phát triển. Không ít tập quản xấu ngăn cản phát triển lại gia tăng, mà việc thay đổi tập quán lại là một việc rất khó. Vì vậy trước khi nghĩ đến giải pháp nào đó cho việc hình thành các giá trị văn hoá mới có lẽcần nhận thức vấn đề một cách đầy đủ hơn từ nhiều góc độ.

Nguồn:
FacebookTwitterLinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Gia tài văn hóa của Việt Nam

    05/04/2019Phan NgọcTại sao có một bề dày văn hóa mà Việt Nam chưa bao giờ giàu có cả? Bởi vì, bề dày văn hóa như một kho vàng, tuy nhiên phải vất vả đào bới mới có được và từng cá nhân một phải làm cho chính minh. Nhưng trước hết phải có người chỉ cho anh ta thấy kho vàng đã. Do đó, phải có một chính trị sáng suốt của anh ta, cho anh ta và vì anh ta. Và xây dựng những tổ chức để cùng nhau dào bới...
  • Xã hội tri thức và vài suy nghĩ về con đường hội nhập

    15/05/2018Phan Đình DiệuSinh thời, Norbert Wiener, cha đẻ của Điều khiển học (Cybernetics) đã dự báo: "Chúng ta đang làm biến đổi môi trường của ta tận gốc rễ đến mức rồi ta phải tự biến đổi chính mình để tồn tại được trong môi trường mới đó".
  • Thói hư tật xấu của người Việt: Thói tục di truyền, ỷ lại

    27/08/2017Vương Trí NhànNgười sinh ra ở đời có học mà không khôn mới làm hết được bổn phận làm người. Làm quan chẳng qua là một việc trong sự làm người đó mà thôi. Thế mà người mình có cái tính di truyền “đi học cốt để làm quan"...
  • Văn hóa ứng xử của giới trẻ

    26/05/2016Sương LamBên cạnh những cái "được" dễ thấy của người Việt trẻ như kiến thức rộng, tiếp thu nhanh các tiến bộ khoa học kỹ thuật, tư duy nhạy bén... thì cũng có những điều trái khoáy: các bạn "thiếu văn hóa" một cách trầm trọng trong ứng xử. Chúng ta vẫn thường nghe "Thanh niên là rường cột của nước nhà", là "hy vọng của quốc gia"... Vậy thì Việt Nam ta rồi sẽ về đâu?
  • Tính lạc hậu tương đối của Văn hoá

    25/05/2016Nguyễn Trần BạtTrong số những cuộc xung đột, những xung đột về văn hóa tuy không phải luôn hữu hình và quyết liệt, nhưng âm thầm, bền bỉ, dai dẳng và có sức cản rất lớn đối với tiến trình phát triển chung của nhân loại. Nghiên cứu về tính lạc hậu tương đối của văn hóa với tư cách một thuộc tính tự nhiên của văn hóa và ảnh hưởng của nó đối với tiến trình phát triển và toàn cầu hóa là việc làm rất quan trọng, bởi nó sẽ giúp các dân tộc hạn chế khả năng xảy ra xung đột trên cơ sở đó, khai thác những ảnh hưởng tích cực của văn hóa...
  • Trí thức và nửa trí thức: Đến cả sự nhợt nhạt cũng giống nhau đáng sợ

    16/05/2016Ngô Tự LậpTrích đăng từ bài “Giáo dục, Trí thức và nửa đường còn lại” của Ngô Tự Lậpbàn về trí thức và nửa trí thức.
  • Thói hư tật xấu của người Việt: Tầm thường, Phù phiếm, Hiếu danh

    15/05/2016Vương Trí NhànNào trong xã hội mấy ai là người biết cân nhắc so sánh, mà vẫn thường lầm cái hư vinh là cái danh dự thực! Hỏi trọng gì, ắt là võng lọng cân đai, hỏi quỷ ai, tất là ông cả bà lớn, hỏi cái gì là sang, tất là xe ngựa lâu đài ngọc ngà gấm vóc, hỏi cái gì là sướng , tất là ăn trên ngồi trốc, nhận lễ thu tiền.
  • Thói hư tật xấu của người Việt: Mưu lợi trên dân kém cỏi, Tuỳ tiện trong quản lý

    06/04/2016Vương Trí NhànNgười nước ta không hiểu cái nghĩa vụ ăn ở với loài người đã đành, đến nghĩa vụ của mỗi người trong nước cũng chưa hiểu gì cả. Phải ai tai nấy, ai chết mặc ai!
  • Đời sống tinh thần người Việt trong xã hội hiện đại

    04/04/2016Quỳnh Nhi thực hiệnĐời sống tinh thần người Việt trong xã hội hiện đại là một vấn đề đang thu hút sự chú ý của toàn xã hội, đặc biệt là các nhà văn, nhà thơ. Những năm gần đây, làn sóng toàn cầu hóa và xu thế hội nhập quốc tế đã khiến cho nhiều dân tộc, trong đó có người Việt chúng ta, đôi khi đứng trước những lựa chọn khá nan giải. Hình ảnh người Việt sẽ như thế nào sau vài ba chục năm nữa đi theo tiến trình toàn cầu hóa?
  • Thói hư tật xấu của người Việt: Mong yên lành, hóa ra bảo thủ; Không hình thành dư luận sáng suốt

    04/11/2015Vương Trí NhànTrải qua các đời, dân ta chịu sự cai trị của vua quan, không có thể dùng tâm và mưu cho nước, nước tự nó sống còn. Trên có vua hiền tướng giỏi thì tạm thời yên ổn. Bất hạnh là không có vua hiền tướng giỏi thì cả nước loạn ly, nhân dân lầm than...
  • Thói hư tật xấu của người Việt: cam chịu bất công, thù ghét thay đổi

    09/02/2015Vương Trí NhànTự do cá nhân và hết thảy các tự do ở bên ta và nhất là ở nơi thôn quê chỉ là một câu chuyện hoang đường. Cũng vì thiếu tự do - nếu ta không kể sự tự do phục tùng và tự do uống rượu - nên tình cảnh dân quê về phương diện tinh thần mới có vẻ điêu linh tàn tạ....
  • Thói hư tật xấu của người Việt: giả dối, khao vong nặng nề

    20/03/2015Vương Trí NhànĐọc báo hàng ngày, thỉnh thoảng lại thấy xã hội Việt Nam sản ra những bọn người giả. Giả mật thám, giả lính đoan, giả làm người của Sở nọ, Sở kia. Hạng người nào cũng có kẻ giả, trừ ra một bọn ăn cướp...
  • Sách và chuyện làm sách!

    12/11/2014Nguyễn HòaKinh tế thị trường lên ngôi, các “đầu nậu” sách ra đời, đối với nhiều người trong số họ hai chữ “bản quyền” dường như là một quy ước của người ngoài hành tinh. Mặc cho tác giả rền rĩ kêu ca, những người tuyển chọn vẫn vượt mọi khó khăn để tra tấn máy photocopy đặng làm nên những cuốn sách do họ “chủ trì” nhưng thường quên mất vai trò “chủ chi”...
  • Nhận diện những hiện tượng phản văn hóa

    27/10/2014Phùng HiểnỞ nước ta, nhiều năm gần đây cùng với sự xuất hiện các giá trị văn hóa mới, những hiện tượng phản văn hóa ngày một gia tăng. Nhận định và đấu tranh với các phản văn hóa không phải một việc đơn giản. Có những phản văn hoá lại nhân danh văn hóa, nhân danh chủ nghĩa nhân đạo tồn tại như những mẫu mực sống của một cộng đồng người nhất định...
  • Tìm về văn hóa để hiểu hôm nay

    07/06/2014"Nhân nào quả ấy" là một tập phiếm luận về văn hóa đương thời tổng hợp các bài viết ngắn của nhà phê bình văn học Vương Trí Nhàn. Ông đặt câu hỏi về tầm vóc văn hóa hay đúng hơn là sự thiếu văn hóa ẩn hiện đằng sau nhiều hiện tượng gây nhức nhối trong xã hội Việt Nam thời nay...
  • Văn hóa

    22/05/2006Phạm ToànChúng ta cần định nghĩa về văn hóa thật chặt chẽ, thật đầy đủ và nhất là định nghĩa đó phải đủ sức dẫn con người đi tới những hành động văn hóa. Đó là một cách làm đi từ gốc của vấn đề...
  • Về mối quan hệ giữa lợi ích vật chất và lợi ích tinh thần trong sự phát triển của xã hội ta hiện nay

    17/04/2006Nguyễn Linh KhiếuThực tế cuộc sống cho thấy, các lợi ích kinh tế, lợi ích vật chất đang chi phối hết sức mạnh mẽ cả nhận thức và hành động của các cá nhân và cộng đồng. Điều này hoàn toàn phù hợp với hoạt động căn bản của xã hội ta trong giai đoạn hiện nay là lao động sản xuất và kinh doanh...
  • Thử bắt đầu bằng chuyện dễ làm

    26/03/2006Nguyễn Vạn PhúNói đến kinh tế tri thức, người ta thường dùng cụm từ đón đầu, đi tắt và khái niệm bắt xu hướng phát triển để biến thách thức thành cơ hội...
  • Người Việt trong mắt ai?

    23/03/2006Hồng Quyền... những tiếng cười hô hố vang lên. Có những đoạn bình luận về mông, về ngực hết sức thô tục dành cho... người đẹp.
  • Văn hoá là sự kết tinh của những sáng tạo

    09/03/2006Trương Gia BìnhSự khác nhau của các thời đại văn minh đó dựa trên những căn bản nào? Các nguồn lực quyết định sự tiến bộ trong mỗi thời đại văn minh là gì? Động lực thúc đẩy các quốc gia phát triển trong mỗi thời đại văn minh ở đâu?
  • Họp “chơi”, làm thật và họp “thật” mà không làm

    01/03/2006Đặng ChuẩnMột anh bạn tôi lần đầu đi Mỹ tham dự một cuộc Hội thảo trở về. Gặp tôi, anh than thở, tham quan đất nước Mỹ thì thích, nhưng công việc chính là hội thảo thì hơi buồn. Mình đọc tham luận mà hình như họ chẳng chú ý nghe...
  • Văn hoá và đổi mới

    30/01/2006Phan NgọcHiện nay, ai cũng thấy những đổi mới có thể nói kỳ lạ đến mức ta không thể hình dung được...
  • Cởi mở và khoan dung

    24/01/2006TS. Nguyễn Quang ATính mở, thích nghi, hội nhập của một nền văn hoá là rất quan trọng, vì nó là xu hướng tôn trọng người khác vì tài năng và khả năng của họ, nó có tính khoan dung. Nhân tố then chốt thực sự là tài năng văn hoá của một nước, đặc biệt là mức mà nước đó tiếp thu được các giá trị của lao động chăm chỉ, tiết kiệm, trung thực, kiên trì và nhẫn nại…
  • Đi tìm ẩn số đẳng cấp văn hóa

    13/01/2006Giàu có, mức sống cao nhưng tầm văn hóa mỏng, người ta sẽ đi về đâu? Băn khoăn ấy là ẩn số cần được lưu tâm...
  • Một vài suy nghĩ về văn hóa Việt Nam

    10/12/2005Là một nhà nghiên cứu văn học, GS Hà Minh Đức rất quan tâm đến sự phát triển của nền văn hoá dân tộc vì theo ông văn hoá gắn với sự phát triển chung của đất nước, với mỗi con người, mỗi cuộc đời. Dưới đây, Tạp chí xin giới thiệu đôi điều suy nghĩ của GS về văn hoá Việt Nam.
  • Tản mạn về một số hiện tượng văn hóa Việt Nam đương đại trong quan hệ với quá trình “đứt gãy văn hóa”

    06/12/2005Nguyễn HoàMột hệ thống giá trị văn hóa - văn minh lạ lẫm được du nhập... đã gây nên một cuộc đảo lộn và một quá trình “đứt gãy văn hóa” xuất hiện. Nhưng quá trình du nhập ấy, sự “đứt gãy văn hóa” ấy dẫu mạnh mẽ đến đâu vẫn không thể nhanh chóng thay thế tất thảy mọi hành vi ứng xử, mọi thói quen, nền nếp văn hoá... có tuổi đời đã hàng nghìn năm. Nó phải chấp nhận một tình trạng “lưỡng phân"...
  • Đồng thuận xã hội

    05/11/2005GS. Tương LaiĐồng thuận là sự thể hiện cụ thể một tầm nhìn mới, vượt qua những ràng buộc hạn hẹp trong quan điểm “ai thắng ai” để thấy được rằng, hiện nay, đồng thuận xã hội chính là động lực thúc đẩy sự phát triển của đất nước...
  • Văn hóa và văn minh

    27/10/2005Theo nghĩa cơ bản của nó, thuật ngữ “văn hóa” nghĩa là sự cải thiện hay sự hoàn thiện bản chất. Nông nghiệp cải thiện đất đai và thể dục phát triển cơ thể. Vậy văn hóa con người là sự phát triển tất cả các khía cạnh thuộc bản chất con người – đạo đức , trí tuệ và xã hội. ...
  • Toàn cầu hoá và sự đa dạng văn hoá

    18/07/2005Dương Thuấn, Mai Văn HaiVăn hoá Việt Nam đang có nguy cơ bị văn hoá nước ngoài lấn át và mất dần đi bản sắc dân tộc! Đã có không ít bài viết cảnh báo về vấn đề này và bày tỏ sự quan ngại đó. Thực tế có đáng lo như vậy hay không? Trước tình hình toàn cầu hoá nhanh chóng như hiện nay, hội nhập là tất yếu, không có con đường nào khác nếu muốn phát triển. Để làm sáng tỏ về vấn đề này, chúng tôi muốn nói đến việc toàn cầu hoá và sự đa dạng văn hoá.
  • xem toàn bộ