Những người trẻ tìm cách sâu sắc

01:39 CH @ Thứ Năm - 10 Tháng Bảy, 2014

Một loại virus mới đang lan nhanh: virus này khiến những người trẻ biến thành các cụ già. Nhưng họ vẫn nghĩ rằng như thế tức là mình sâu sắc hơn người cùng thế hệ...

Triết lý chảy theo giọt cà phê

Cứ sau mỗi trận “alô” của nhóm bạn “cùng tổ dân phố” thời đại học là tôi hít thở sâu khi nghĩ đến buổi cà phê kinh điển lại sắp diễn ra. Căng thẳng là bởi tôi thuộc làu nội dung của các buổi offline “bớt giờ cơ quan, làm giàu chủ quán” ấy: 15 phút đầu là chuyện của công việc và tình duyên, thời gian còn lại dành cho các triết gia đăng đàn.

Hỡi ôi, vì cà phê chảy chậm hay vì bây giờ có quá nhiều người trẻ mắc bệnh triết lý, nên thời gian offline cứ lê thê, mê mải. Không gian chật chội của quán xá quánh đặc những triết lý nhân sinh, thời thế...

Tại quán cà phê có quá nhiều đèn lồng màu đỏ này thì 1 cốc chanh leo đắt hơn chanh muối đến 2000đ. Và mặc dù thích uống chanh leo nhưng vì sự chênh lệch giá cả không thoả đáng nên cậu bạn làm ở một nhà xuất bản ít tiền của tôi quyết định gọi chanh muối. Vậy là anh cựu SV Luật ngồi bên tức tốc thở một bài về “Thuyết hưởng thụ”.

Cái thuyết ấy do chính cậu ta nghĩ ra từ hồi còn nằm vắt vẻo ở giường tầng 2 ký túc xá. Thuyết ấy dài dòng lắm, nhưng túm lại là: cuộc đời ngắn ngủi, một 100 năm cũng chỉ bằng một cái hắt xì hơi của vũ trụ, cuộc đời đầy những biến ngẫu nhiên, hôm nay tồn tại ngày mai hư vô... Và kết luận là: phải sống vì mong muốn của chính mình, ngay cả cái mong muốn bản năng thích uống chanh leo hơn là chanh muối....

Đã không ít lần tôi bật khỏi ghế và sign out khỏi diễn đàn vô tiền khoáng hậu của các vị trai tráng tuổi 20 vừa rời trường ĐH một vài năm đó. Có lần họ bàn về tình yêu nhân dịp một cô bạn trong nhóm vừa “say goodbye” mối tình đầu.

Chỉ vì cô ấy lỡ mồm nói rằng: “chắc chẳng thể yêu một ai được nữa”.... thế là những người bạn trẻ tuổi được dịp bê cả “chủ nghĩa hiện sinh”, rồi nguyên lý của sự tồn tại vào câu chuyện.

Họ nói như thể được thư giãn vòm miệng chứ chẳng cần biết mình có hiểu những ngôn từ đang chảy ra. Có cậu còn cao hứng bê nguyên cả câu tuyên ngôn của một nhà thơ 8X rằng: “Đỉnh cao của sự tồn tại là tồn tại trong tình yêu”. Vậy nên: đừng bao giờ hết yêu....

Mốt của Hán tự và các mệnh đề

Cô em tôi học trường Bách khoa. Những năm đầu ĐH, dù chỉ là một câu trong “văn bản miệng” của nó kiểu gì cũng phải có ít nhất một từ là Anh ngữ được thêm thắt vào. Bây giờ nó sắp ra trường, lại sính dùng từ Hán Việt.

Vốn từ Hán Việt của nó (một cô học trò chuyên Toán lười đọc sách dày quá 200 trang) không nhiều, nên đôi khi lời nói của nó là sự sắp xếp ngôn từ vụng về. Cứ hễ online gặp các cô nàng trong box ỉn con HN của nó là y như rằng nó lại ngoạc mồm ra: “Hai mặt của một vấn đề luôn luôn tồn tại trong cuộc sống....”

Tôi bực mình thấy nó phát ra một tràng âm thanh trống rỗng chẳng ăn nhập gì nhưng bị nó cự nự: “Nói kiểu ấy mới sâu sắc, còn chíp hôi nữa đâu mà “u ra mới cả he he”. Bọn trên mạng bây giờ toàn thế cả.” Tôi thở hắt ra vì cái kiểu “tìm cách để sâu sắc” của nó.

Một cô bé khác lớp Chuyên Văn cùng trường cấp 3 với nó còn có một hình thức biểu đạt khác. Trong kho từ điển của cô bé là SV báo chí này còn có một số từ được ưu tiên đặc biệt và được dùng ở mức độ thường xuyên, trong đó đặc biệt có từ “hiện hữu” “khái niệm” và cả... “buồn nôn”.

Thay bằng việc nói câu: “Em không muốn uống sinh tố”, nó sẽ nói rằng: “Em chẳng có khái niệm nào về sinh tố.” Và nếu phải chê bai điều gì thì từ “buồn nôn” được dùng ngay lập tức “Tập thơ ấy đúng là buồn nôn số 1”. Nó bảo: “Em nói thế cho chuyên nghiệp và dạn dĩ.”

Những “triết gia”...tư duy trên bàn phím

Tôi thì vẫn cứ muốn nghĩ là những cá nhân trẻ tuổi kể trên chỉ là một thiểu số yếu ớt trong vô vàn những người trẻ khoẻ mạnh và giàu có về lối suy nghĩ cũng như ngôn ngữ. Nhưng có vẻ tôi đã nhầm sau khi dành một buổi tối rảnh rỗi để chạm mặt các triết gia trên các forum của người trẻ. Số lượng những người mắc bệnh triết gia nhiều hơn tôi tưởng.

Chẳng hạn, bạn vừa mở miệng than thở về một trục trặc nhỏ của tình yêu, ngay lập tức (bạn đừng ngạc nhiên) có ngay một đáp từ khá lớn lao kiểu thế này: “Trong thế giới có sinh có diệt này thì không thể có điều gì là vĩnh cửu cả. Trái đất này cũng có ngày không còn tồn tại. Mặt trời kia cũng có ngày lụi tàn... Mọi thứ có sinh thì ắt có diệt, mọi thứ sẽ đến rồi đi”.

Hoặc là: “Cuộc sống đầy những bất ngờ mà chúng ta không bao giờ có thể biết hết được. Chỉ có Trời mới biết chuyện gì đang xảy ra. Bạn đang gặp khó khăn để nhận biết được rằng chúng ta sống không chỉ với thể chất và tâm trí này mà còn có cả tâm linh, nơi mà bạn có thể tin vào sự vĩnh cửu”.

Tất nhiên, ở một văn cảnh nào đó, những ngôn từ triết lý là cần thiết. Nhưng trong những câu chuyện giản dị mà vẫn diễn đạt “triết lý” rắc rối đến tối nghĩa thì cũng lạ.

Đôi khi chính những người trẻ trên internet tự lý giải rằng: “Có những lúc cảm giác cô đơn, trống rỗng, bi quan... khiến tôi không có ý định kiểm soát ngón tay mình đang thao tác những gì trên bàn phím. Tôi chẳng biết mình đang nghĩ gì nữa thế nên đừng ngạc nhiên nếu câu nói của tôi... vô nghĩa.”

Còn đây là tâm sự của một “triết gia” yếu đuối: “Ta khóc bất kể lúc nào khi ta chỉ có một mình. Vậy thì ta ơi đừng làm mình thêm cô quạnh nữa. Ta hãy vui lòng đón nhận một sự thật dù làm ta đau còn hơn sống mãi trong niềm vui dối trá”.

Còn đây là một tác giả đang chứng minh chân lý “cuộc đời không đơn giản”: “Mặt trời chẳng bao giờ biết khóc, Mặt trời chỉ biết vui cười mà thôi, nhưng có ai biết rằng nước mắt của Mặt trời chính là những giọt nắng! Người ta cảm thấy Mặt trời cười thì thực ra lúc đó mặt trời đang khóc. Mặt trời đã đem những giọt nước mắt của mình sưởi ấm nhân gian. Cuộc sống đôi khi thật không đơn giản như người ta nghĩ”.

Phải chăng chính những triết gia trẻ này làm cuộc sống phức tạp hơn? Thật ra cũng không nên quá chê bai họ. Sống nghĩa là phải tư duy. Con người luôn trăn trở đi tìm ý nghĩa của sự sống. đôi khi trong bản thân ta cũng đôi lần xuất hiện bóng dáng của triết gia : thích được chiêm nghiệm, suy ngẫm và nói những điều to tát.

Trong các website mục Suy ngẫm thường thu hút nhiều vấn đề nặng ký triết học: Suy ngẫm về hiện hữu (tôn giáo, siêu hình học, vũ trụ và vật chất, con người và tâm lý), suy nghĩ về nhận thức (khoa học, ngôn ngữ, tư duy và logic), suy ngẫm về lý luận và giá trị, về thực tiễn và hành động... Những chuyên mục này thu hút số lượt người đọc và bài viết nhiều không kém các chuyên mục khác.

Chỉ riêng chuyện Tản mạn về thời gian của một trang web dành cho giới trẻ đã có 1852 lượt người đọc. Bài “Siêu hình học, tồn tại hay không tồn tại” có 2350 lượt độc giả quan tâm. Trang chủ của diễn đàn này cũng có biểu ngữ là một câu nói bất hủ của Albert Einstein. Tuổi trẻ phải biết quan tâm đến những điều như thế. Không thể sống hời hợt với hưởng thụ, với ăn, ngủ, chơi... Tuy nhiên chúng ta có thể tập diễn đạt một cách giản dị hơn.

Chân lý là sự giản dị. Nếu chỉ để hỏi là “Hai bác đến làng em có việc gì?” thì đâu cần phải xổ nho chùm thành: “Hà cớ nhị vị tráng sĩ du nhàn qua bản thôn?”, cụ đồ Cóc đã bị cười vì lối diễn đạt như thế. Đầu thế kỷ XXI phải khác chứ, phải không bạn?

Nguồn:
FacebookTwitterLinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Mỹ: dạy triết học cho trẻ từ 5 tuổi

    13/06/2018D. Kim ThoaCó một cuộc cách mạng giáo dục đang được “âm thầm chuẩn bị” tại các ngôi trường tiểu học xung quanh Đại học Washington...
  • Quả táo sứt

    08/08/2017Mỗi sinh mệnh đều là một quả táo bị thượng đế cắn mất một miếng, nhưng ngày nào cũng được một quả táo như vậy để bạn luôn biết được mình còn khiếm khuyết và mong muốn theo đuổi sự hoàn mỹ...
  • Tản mạn triết học

    30/03/2016Triết học hay là những triết lí trong cuộc sống. Người ta thường nói ai trong chúng ta cũng đều phải đối diện với những vấn đềtrong cuộc sống va người thành công là người có triết lí sống thích hợp. Thế nhưng thế nào là triết lí sống thích hợp?
  • Đưa vào triết học (phần 2)

    08/01/2016Nguyễn Văn TrungTrong lớp triết, chỉ tìm hiểu với một thái độ như thái độ ở lớp khoa học, không thể thực sự hiểu được triết lý. Chỉ có thể hiểu được triết lý từ thái độ sống đó mà thôi...
  • Tiến tới một triết học về hợp tác vì sự giải phóng con người

    22/09/2015Nguyễn Trần BạtVượt thời gian là một khả năng tuyệt vời của nhận thức. Khả năng vượt thời gian cho phép người ta có thể truy đuổi, suy ngẫm về tương lai, hay ít nhất là chuẩn bị tiền đề tâm lý để đi đến với nó. Và ngay cả những người hôm nay đã tìm ra công nghệ để đi đến tương lai nếu trong quá trình tiến đến tương lai tiếp theo, tương lai cấp hai, vẫn khư khư giữ lấy bản đồ án của tương lai thứ nhất thì cũng sẽ trở thành kẻ bảo thủ trong giai đoạn thứ hai này. Cơ sở của công nghệ đi đến tương lai là tư duy không ngừng, lựa chọn không ngừng và loại bỏ không ngừng...
  • Cảm nhận triết lý tục ngữ, ca dao

    10/10/2014Song PhanTheo một lối suy ngẫm nào đó, có thể coi những thể ngữ ca dao đọng lại cho đến bây giờ là kết quả của vô vàn những cuộc tuyển chọn, nên thường là những điều người hôm nay vẫn tâm đắc, gật gù, thấy chúng. nghiệm đúng với mình. Thế là chúng mang tính triết lý. Triết lý chẳng qua là những kinh nghiệm sống, nghiệm đúng nhiều trường hợp. Nghiệm đúng càng nhiều thì triết lý càng nâng cao...
  • Giới thiệu sách “Câu chuyện triết học”

    10/11/2010Như LêNói đến triết học, nhiều người thường tỏ ra e ngại, có cái gì đó như nặng nề - phải nhăn trán suy tư; hoặc nói đến những người râu tóc dài, những thư viện lớn và những cuỗn sách dày cộm… Thế nhưng, có những cuốn sách triết học lại làm người đọc phấn chấn tạo cảm giác gần gũi, như đọc tác phẩm văn học hay sách giải trí vậy...
  • Liệu triết học có phải là khoa học không?

    28/04/2010“Có thực triết học là khoa học không?” gắn với sự nghi ngờ về tính chất của ngành này là một câu hỏi khoa học chân chính, một câu hỏi triết học đối với chúng ta. Triết gia và những người quan tâm đến triết học cần phải nhìn lại, nhận thức đúng về ngành Triết học để soi lại mình và định hướng để cho triết học phát triển tiếp.
  • Vài so sánh giữa triết học phương Đông và triết học phương Tây

    11/11/2006Bài này chia sẻ những điểm khác biệt về triết học, triết lý Đông - Tây, từ đó quyết định xem cân đối kiến thức sao cho hợp lý, hiệu quả cho cuộc sống...
  • Triết học học đường

    07/02/2006Đỗ Anh ThơĐề cập tới hai chữ “triết học”, các em học sinh sinh viên đều có một cách nhìn giống nhau, cho rằng đây là một môn học khô khan, trừu tượng , khó hiểu. Do đó phần lớn thời gian khi ngồi trên ghế nhà trường các em đều học một cách đối phó, bị động, học thuộc lòng, không hề có chút nào động não...
  • Triết lý cùn

    04/02/2006Sưu tầm1. Người ta dùng thời gian để kiếm tiền... rồi lại dùng tiền để đốt thời gian.
    2. Tiền không thành vấn đề , nhưng vấn đề là không có tiền!
  • Triết lý trong văn hoá phương Đông

    18/01/2006Nguyễn Hùng HậuNghiên cứu văn hoá được tác giả tiến hành trên nhiều góc độ khác nhau với những cách tiếp cận khác nhau. Ở đây tác giả phân tích văn hoá chủ yếu trên góc độ triết lý để chúng ta có những chiến lượcphát triển con người nói riêng và văn hoá nói chung một cách thích hợp, góp phần hướng nhanh đến mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh...
  • Thiền học hay là triết lý của sự im lặng

    04/01/2006Nguyễn Đức ĐànChữ Thiền, Thiền học vốn từ chữ Thiền tông mà ra. Theo truyền thống của trường phái Zen, Buddha có một loại bài giảng bí truyền, từ đời này qua đời khác mà không cần có văn bản viết. Phật truyền riêng cho một môn sinh nào đó, môn sinh ấy là truyền riêng cho môn sinh của mình...
  • Triết học và tư tưởng Việt

    29/12/2005Lúc đầu chỉ là những yếu tố tự nhiên nguyên thuỷ thô sơ về duy vật và biện chứng, tư tưởng người Việt trộn lẫn với tín ngưỡng...
  • Đưa vào triết học

    22/12/2005Nguyễn Văn TrungTrước khi học một môn gì tôi hỏi: Môn đó là gì? Chẳng hạn Vật lý học là gì? Vậy trước khi học triết lý, tôi cũng hỏi triết lý là gì? Và tôi coi việc hỏi như vậy là sẽ tự nhiên đã hẳn là thế, chẳng khác gì tôi hỏi về một vật gì, một việc gì chẳng hạn, cái bàn là gì?
  • Triết học và tâm sự của các nhà giáo

    13/12/2005Cam Lu - Trương Hiệu - Minh Nguyệt (thực hiện)Thực tế ở Việt Nam, việc giảng dạy môn triết học cũng như đội ngũ cán bộ nghiên cứu giảng dạy môn học này hiện ra sao?
  • Triết Lý Khi Yêu

    19/09/2005Vương TrọngChừng mực với mọi điều
    Với tình yêu xin đừng chừng mực
    Đã yêu thì yêu như lửa đốt
    Cây cành nào cũng phải cháy thành tro
  • Triết học và cuộc sống

    07/09/2005Lê ThiTrước đây, C.Mác đã nói: "Vũ khí vật chất của triết học là giai cấp vô sản cũng giống như vũ khí tinh thần của giai cấp vô sản là triết học" (1). Vấn đề đặt ra cho chúng ta ngày nay là làm sao cho triết học Mác - Lênin thật sự trở thành vũ khí tinh thần của nhân dân...
  • Minh triết đại học đến từ đâu?

    28/05/2003Đã từ lâu, bất cứ ai quan tâm đến nền giáo dục đại học đều nhận thấy rằng lối giảng dạy như hiện nay không thể nào kích thích được năng lực tư duy độc lập, phát triển óc phê phán, biết hoài nghi khoa học, biết và dám không phục tùng ngụy lý, biết và dám phê phán cái lạc hậu, cái sai lầm nơi người học Tức là lối giảng dạy đó không thể mang lại sự "minh triết” cần phải có của một nền giáo dục đại học "chính danh". Tại sao lại như thế vậy, cái gốc của tình trạng này hệ tại ở đâu?
  • Triết học và Thế giới quan (World outlook) là gì?

    27/04/2003Thế giới quan chính là biểu hiện của cách nhìn bao quát (bức tranh) đối với thế giới bao gồm cả thế giới bên ngòai, cả con người và cả mối quan hệ của người – thế giới (tức là mối quan hệ của người đối với thế giới). Nó quy định thái độ của con người đối với thế giới và là kim chỉ nan cho hành động của con người...
  • xem toàn bộ